Khi về già, các chức năng trong cơ thể cũng bắt đầu rệu rã, tinh thần, tâm lý cũng sa sút. Nhiều người già vì chưa kịp thích ứng với những thay đổi trong cơ thể nên dễ dẫn đến khủng hoảng tâm lý. Vì thế gia đình nên dành nhiều thời gian quan tâm, chăm sóc để họ dễ vượt qua. Thường thấy có 7 loại khủng hoảng tâm lý người già như sau:
Tâm lý cô đơn
Trong lúc con cái, hàng xóm láng giềng vẫn luôn đi sớm về muộn, thì người già lại một mình ở trong cái “tổ” trống rỗng từ đó sẽ sinh ra tâm lý cô đơn, thậm chí cảm thấy bị bỏ rơi. Người già ở một mình không con cái hay không ở chung với con cái, hoặc mất vợ (chồng) dễ sinh ra tâm lý cô đơn hơn so với những người khác. Nếu con cái không hiếu thuận thì dù có ở cùng, các cụ vẫn cảm thấy cô đơn. Trái lại một số cụ già tuy ở một mình nhưng tính tình vẫn vui vẻ, khoáng đạt, đời sống tinh thần phong phú, hoà thuận với hàng xóm láng giềng, thì tâm lý cô đơn của họ cũng không rõ rệt.
Tâm lý hoài cổ
Người già thường hay lưu luyến quá khứ, rất thích nhớ lại, kể lại những chuyện đã qua.
Tâm lý bận tâm
Người già luôn canh cánh bên lòng về con cái, dẫu đã trưởng thành, làm bố, làm mẹ rồi. Người già vẫn cứ lo lắng mọi việc như khi chúng còn nhỏ, thậm chí phỏng đoán chủ quan bắt con cái làm theo ý mình.
Tâm lý lo lắng bi quan
Người già cho rằng mình đã đến lúc như “ngọn đèn trước gió”,”gần đất xa trời” rồi nên sinh ra tâm lý bi quan, lo buồn. Người mới về hưu thì tâm lý này còn chưa lộ rõ, nhưng thời gian nghỉ hưu càng lâu, tâm lí này càng lộ rõ ra; đặc biệt với những người lắm bệnh nhiều tật thì tâm lý bi quan buồn chán thể hiện khá rõ ràng.
Tâm lý nóng nảy
Người già hay lo lắng khi mình già rồi thì địa vị xã hội của mình ngày càng kém đi, không được coi trọng như trước khi nghỉ hưu. Từ đó tinh thần dễ dao động và khả năng tự kiềm chế kém, gặp việc là nôn nóng sinh ra cáu gắt ngay với cả những việc nhỏ nhặt.
Tâm lý phiền muộn
Cảm giác hụt hẫng sau khi nghỉ hưu, địa vị xã hội thay đổi, thu nhập kinh tế giảm sút đều là nguyên nhân gây ra tâm lý phiền muộn, thương cảm, lo âu, mất ngủ.
Tâm lý đa nghi
Thính lực người già giảm, dễ nghe sai, hiểu sai ý người khác lại hay thích suy đoán động cơ, mục đích của người khác. Vì thế khó sống cùng với mọi người. Tính đa nghi của người già sẽ tăng lên và trầm trọng hơn cùng tuổi tác. Quá coi trọng đến tình trạng sức khỏe, quá mẫn cảm với cảm giác của cơ thể là nguồn gốc sinh ra bệnh đa nghi ở người già.
Những khủng hoảng tâm lý của người già ở trên có cùng một xu thế với tuổi tác. Điểm ngoặt rõ nét là ở khoảng tuổi 80. Người già sau khi nghỉ hưu không nên chỉ ở trong nhà, rầu rĩ trong 4 bức tường, vì như thế mức độ khủng hoảng tâm lý sẽ ngày càng nặng nề hơn. Giải pháp để khắc phục những khủng hoảng này là cho người già tiếp xúc nhiều với xã hội, với nhiều người ở mọi lứa tuổi khác nhau nhất là với lớp trẻ, để đón nhận năng lượng tươi trẻ từ họ. Từ đó giúp tâm hồn mình giữ được sự trẻ trung và làm những việc hợp với sức lực. Ngoài ra, còn phải tập thể dục thể thao, kiểm tra sức khoẻ định kỳ, để cả thể xác và tinh thần mình giữ được khoẻ mạnh. Còn đối với thế hệ sau, hãy biết quan tâm tới đời sống vật chất của người già, không coi nhẹ vấn đề tâm lý, cố gắng cùng luận bàn về những thay đổi xã hội, về những vấn đề người già quan tâm, cách nhìn và thoả mãn cao nhất những mong muốn tâm lý bức xúc của họ.
Diên Hồng là một xã hội thu nhỏ, lý tưởng cho người già. Hằng ngày các cụ giao tiếp với nhau, giao tiếp với các bạn điều dưỡng trẻ tuổi, lâu lâu lại giao lưu với các bạn sinh viên, các em bé mẫu giáo để cuộc sống thêm phần sinh động. Không những thế người già còn được tham gia những hoạt động vui chơi giải trí phù hợp với lứa tuổi. Bởi vậy tuổi già không đáng sợ bằng sự già nua trong tâm hồn.