Nhiều gia đình đang xem nhẹ dinh dưỡng cho người già dẫn đến tình trạng sức khỏe giảm sút, thường xuyên mắc phải các bệnh cấp tính hoặc làm trầm trọng thêm một số bệnh mãn tính.
Ăn uống tốt để trẻ khỏe
Khi chúng ta già đi, loại và lượng thức ăn chúng ta thích ăn có thể thay đổi so với khi còn trẻ. Điều quan trọng là phải tiếp tục lựa chọn thực phẩm lành mạnh, phù hợp với thể trạng để hỗ trợ sức khỏe của chúng ta.
Thực tế, khi chúng ta gia nhập vào hội người cao tuổi, lối sống và sự thèm ăn của chúng ta có thể thay đổi và điều này có thể ảnh hưởng đến các loại và lượng thức ăn chúng ta ăn. Giảm cảm giác thèm ăn và hoặc giảm khả năng mua và chế biến thực phẩm lành mạnh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến việc hấp thụ các vitamin, khoáng chất và chất xơ cần thiết mà người lớn tuổi cần để phát triển. Việc hấp thụ không đủ chất dinh dưỡng có thể góp phần gây ra tình trạng không khỏe nói chung hoặc làm trầm trọng thêm một số bệnh mãn tính.
Điều quan trọng là chúng ta cố gắng tìm cách cải thiện chế độ ăn uống để phù hợp với sở thích, khả năng và lối sống của cá nhân bạn – ngay cả khi điều này có nghĩa là yêu cầu sự hỗ trợ từ bạn bè, gia đình hoặc các dịch vụ cộng đồng khác. Việc lựa chọn sống trong trung tâm dưỡng lão cũng là một giải pháp tối ưu, nơi cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng như bữa ăn dinh dưỡng phù hợp với người già.
Nem là món ăn dinh dưỡng cho người già tuổi rất dễ ăn. Ảnh Obobun
Cần nhớ: Khi bạn già đi, hãy tiếp tục lựa chọn những thực phẩm lành mạnh để hỗ trợ sức khỏe của bạn.
Khẩu vị và lối sống có thể thay đổi khi chúng ta già đi.
Sử dụng mỗi bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ như một cơ hội để có dinh dưỡng tối ưu.
Duy trì các bữa ăn dinh dưỡng cho người già
Những gợi ý sau đây cũng có thể giúp bạn duy trì thói quen ăn uống lành mạnh khi bạn già đi:
Sử dụng ít muối hơn
Các bác sĩ đều yêu cầu một lượng muối nhỏ trong chế độ ăn uống của già, nhưng quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ cao huyết áp và bệnh tim.
Muối xuất hiện tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm như thịt, trứng, sữa và rau, nhưng phần lớn muối trong chế độ ăn uống của người Việt đến từ việc các nhà sản xuất thêm muối vào thực phẩm.
Người lớn tuổi nên hạn chế ăn các loại thực phẩm có nhiều muối như thịt đã chế biến sẵn, đồ ăn nhẹ (như khoai tây chiên và bánh ngọt) và nước sốt (chẳng hạn như nước tương), các loại dưa muối mặn. Chọn các loại thực phẩm đã giảm muối khi đi mua sắm và tạo hương vị cho thực phẩm bằng các loại thảo mộc và gia vị thay vì thêm muối trong các bữa ăn dinh dưỡng cho người cao tuổi.
Uống nhiều nước hơn
Nước hỗ trợ nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể, bao gồm hydrat hóa, tiêu hóa và lượng máu. Khi bạn già đi, bạn có thể không cảm thấy khát thường xuyên, ngay cả khi cơ thể bạn đang thiếu nước.
Cố gắng uống ít nhất sáu lần một ngày và nhiều hơn khi thời tiết ấm hơn hoặc nếu bạn đang tập thể dục. Nước khoáng, nước soda và sữa giảm chất béo đều được tính vào lượng nước bạn nạp vào trong ngày, nhưng nước tinh khiết luôn là tốt nhất!
Hạn chế ăn thực phẩm có chứa chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa
Bánh nướng, bánh ngọt, thực phẩm chiên và rán và ‘đồ tùy ý’ như khoai tây chiên và sô cô la thường có nhiều chất béo bão hòa và cũng có thể chứa chất béo chuyển hóa nguy hiểm. Chúng chỉ nên được ăn rất thỉnh thoảng.
Nếu bạn có thói quen ăn tráng miệng, hãy cố gắng chế biến món tráng miệng càng bổ dưỡng càng tốt và tránh thực phẩm nhiều đường và chất béo bão hòa, hoặc những thực phẩm có chứa chất béo chuyển hóa. Hãy thử trái cây tươi với sữa chua hoặc sữa trứng để có vị ngọt và hương vị, và chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt và/hoặc các loại làm từ yến mạch cho các loại bánh vụn hoặc bánh ngọt.
Dinh dưỡng cho người già vô cùng cần thiết và không dễ để chuẩn bị. Ảnh Unsplash
Bổ sung Vitamin và các khoáng chất trong bữa ăn dinh dưỡng cho người già
Các chất bổ sung vitamin và khoáng chất có thể được bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng cho những trường hợp bị thiếu hụt được chẩn đoán. Thiếu hụt chất dinh dưỡng không phải là hiếm ở người lớn tuổi do giảm cảm giác thèm ăn hoặc các vấn đề tiêu hóa do bệnh tật hoặc thuốc men.
Đối với những người khỏe mạnh, bổ sung vitamin và khoáng chất không thể bù đắp cho một chế độ ăn uống nghèo nàn và cũng có thể tốn kém hơn nhiều so với chi phí mua thực phẩm. Thưởng thức nhiều loại thức ăn từ các nhóm thực phẩm cơ bản để nhận được nhiều chất dinh dưỡng nhất. Ăn gì, ăn như thế nào có thể là câu hỏi không dễ trả lời. Hãy gặp chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ gia đình của bạn để thảo luận về nhu cầu dinh dưỡng cụ thể của riêng mình.
| Cần nhớ:
Hạn chế ăn thực phẩm có nhiều muối, chất béo và đường. Uống nhiều nước hơn. Thưởng thức nhiều loại thực phẩm từ năm nhóm thực phẩm cơ bản. |
Những lưu ý đặc biệt đối với chế độ dinh dưỡng cho người lớn tuổi
Sức khỏe của xương
Loãng xương bị gây ra bởi sự giảm mật độ xương, có thể làm tăng nguy cơ gãy xương. Hơn 65% người lớn từ 50 tuổi trở lên bị loãng xương. Gãy xương hông, chân và cổ tay cũng thường gặp ở người cao tuổi có liên quan đến thiếu hụt canxi trong chế độ dinh dưỡng cho người già.
Một khi canxi bị mất từ xương thì rất khó để thay thế, nhưng có nhiều cách để bảo vệ bạn chống lại sự tiến triển của bệnh, bao gồm bổ sung đủ canxi, florua và vitamin D, cũng như tập thể dục.
Canxi trong chế độ dinh dưỡng cho người già
Sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua và pho mát có nhiều canxi. Cá có xương mềm, ăn được, chẳng hạn như cá hồi hoặc cá mòi, cũng là nguồn cung cấp canxi dồi dào. Hướng dẫn Chế độ ăn uống của Úc khuyến nghị rằng phụ nữ trên 51 tuổi nên tiêu thụ bốn cốc sữa mỗi ngày, trong khi nam giới từ 50-70 tuổi nên tiêu thụ hai cốc rưỡi và nam giới trên 70 tuổi nên ăn ba cốc rưỡi sữa mỗi ngày.
Vitamin D
Vitamin D cũng rất cần thiết trong việc giúp xây dựng và duy trì xương khỏe mạnh. Nguồn cung cấp vitamin D tốt nhất là ánh nắng mặt trời, nhưng bạn chỉ cần dành một khoảng thời gian ngắn dưới ánh nắng mặt trời mỗi ngày để giúp cơ thể nhận được lượng vitamin D cần thiết. Điều này có thể thay đổi từ 10 đến 30 phút mỗi ngày tùy thuộc vào loại da của bạn, vị trí của bạn ở miền Bắc hay miền Nam và thời gian trong năm.
Những người đã được khuyên tránh ánh nắng mặt trời (chẳng hạn như những người bị ung thư da trước đó) hoặc những người không thể ra ngoài, có thể nhận được một số vitamin D từ các thực phẩm. Trong chế độ dinh dưỡng dành cho người già cần bổ sung thêm lòng đỏ trứng, bơ, bơ thực vật, sữa, sữa chua, pho mát, sữa mạch nha, chiên cừu, gan, cá ngừ, cá mòi và cá mòi hoặc thực phẩm bổ sung.
Tập thể dục
Cuối cùng, tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ hoặc tập tạ nhẹ cũng có thể hỗ trợ sức khỏe của xương. Hãy trao đổi với bác sĩ gia đình của bạn hoặc một chuyên gia y tế để xác định các bài tập hoặc bộ môn phù hợp với bạn.
| Cần nhớ:
Hơn 65% người lớn từ 50 tuổi trở lên bị loãng xương hoặc loãng xương. Nhu cầu canxi tăng lên khi chúng ta già đi, đặc biệt là đối với phụ nữ. Các sản phẩm từ sữa như sữa, sữa chua và pho mát có nhiều canxi. Vitamin D và tập thể dục cũng góp phần vào sức khỏe của xương. |
Viêm khớp
Ăn nhiều loại thực phẩm lành mạnh và cố gắng duy trì cân nặng hợp lý là những khuyến nghị về chế độ ăn uống cho những người bị viêm khớp. Thừa cân có thể làm trầm trọng thêm cơn đau ở các khớp chịu trọng lượng như hông, đầu gối và mắt cá chân.
Dầu cá có thể có một số lợi ích đối với bệnh viêm khớp dạng thấp, vì vậy hãy ăn cá ít nhất hai lần một tuần, hoặc gặp bác sĩ gia đình của bạn hoặc chuyên gia dinh dưỡng để thảo luận về cách chế độ ăn uống của bạn có thể giúp kiểm soát hoặc giảm bớt sự khó chịu do viêm khớp.
Táo bón
Để ngăn ngừa táo bón, điều quan trọng là phải bao gồm thực phẩm giàu chất xơ trong chế độ ăn uống của bạn. Ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì nguyên cám, trái cây, các loại rau củ là những nguồn chất xơ tuyệt vời, nhưng tất cả các loại thực phẩm từ thực vật đều có thể cung cấp chất xơ trong chế độ ăn.
Nếu bạn đang tăng lượng chất xơ, hãy đảm bảo rằng bạn tiêu thụ đủ chất lỏng trong ngày để giúp ngăn ngừa và giảm bớt táo bón.
Răng và nướu khỏe mạnh
Duy trì răng và nướu khỏe mạnh là điều cần thiết để tận hưởng trải nghiệm ăn uống.
Thiếu răng, đau nướu và răng giả không khít có thể gây khó khăn trong việc nhai thức ăn, điều này có nghĩa là bạn thay đổi chế độ ăn và ăn của mình và có nguy cơ thiếu hụt chất dinh dưỡng hoặc sức khỏe kém.
Kiểm tra răng thường xuyên và đảm bảo răng giả của bạn được điều chỉnh chính xác để bạn có thể tiếp tục thưởng thức nhiều loại thức ăn và đồ uống mà không bị hạn chế. Hãy nhớ đến gặp nha sĩ bất cứ khi nào bạn gặp khó khăn với răng, nướu hoặc răng giả.
Đi mua thực phẩm
Việc mua sắm có thể trở nên khó khăn hơn đối với những người lớn tuổi sống một mình hoặc những người có vấn đề về di chuyển hoặc thiếu phương tiện đi lại. Bạn nên chuẩn bị đầy đủ các loại thực phẩm trong tủ lạnh để có thể giữ được lâu mà không bị thiu. Điều này giúp bạn dễ dàng chuẩn bị một bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng.
Tuân theo một chế độ ăn uống lành mạnh và đảm bảo rằng bạn luôn vận động sẽ giúp bạn duy trì sức khỏe khi bạn già đi. Hãy nhớ ăn uống đầy đủ, đảm bảo dinh dưỡng cho người già và kêu gọi bạn bè và gia đình bất cứ khi nào bạn cần giúp đỡ.
| Cần nhớ:
Ăn nhiều loại thực phẩm từ năm nhóm thực phẩm và duy trì cân nặng hợp lý để giúp kiểm soát bệnh viêm khớp. Bổ sung nhiều chất xơ từ thực phẩm thực vật trong chế độ dinh dưỡng cho người già và uống nhiều chất lỏng để giữ cho hệ tiêu hoá hoạt động hiệu quả. Hãy nhớ đến gặp nha sĩ thường xuyên để duy trì răng hoặc răng giả của bạn. Dự trữ các mặt hàng thiết yếu trong tủ lạnh Ăn uống đầy đủ, tiếp tục tập thể dục và yêu cầu hỗ trợ khi cần thiết. |
Ông bà ta có câu: “Học ăn, học nói, học gói, học mở” là bởi chuyện ăn uống tưởng chừng như đơn giản nhưng không phải ai cũng biết ăn sao cho đúng và đủ. Chỉ khi có một chế độ ăn uống khoa học, phù hợp với thể trạng của mỗi người thì thực phẩm mới trở thành thuốc bổ rẻ nhất. Nếu không, chúng ta sẽ phải chi rất nhiều tiền mà vẫn không có cuộc sống thoải mái trên giường bệnh.