Chào mừng quý khách đến với Diên Hồng

Giờ đón tiếp : 09h00-12h00 & 15h00-18h00 (7/7)
  Liên hệ : 0338 342 288/0981 126 507

All Posts Tagged: bệnh mất trí nhớ

Mất trí nhớ ở người cao tuổi và các lưu ý dinh dưỡng

Với người cao tuổi, đặc biệt là những người đang gặp vấn đề về suy giảm trí nhớ hoặc sa sút trí tuệ, dinh dưỡng không chỉ là nguồn năng lượng cho cơ thể mà còn là liệu pháp phục hồi và duy trì trí não.
Một chế độ ăn khoa học giúp giảm tốc độ thoái hóa tế bào thần kinh, cải thiện tâm trạng và tăng khả năng tập trung. Tại Trung tâm dưỡng lão Diên Hồng, chăm sóc dinh dưỡng cho người cao tuổi luôn được coi là yếu tố cốt lõi.

1. Tăng cường thực phẩm giàu Omega-3

Omega-3 được xem là “dưỡng chất vàng” cho trí não. Là loại axit béo thiết yếu giúp tăng cường hoạt động của não bộ, cải thiện trí nhớ và giảm nguy cơ thoái hóa thần kinh.
Các nguồn thực phẩm nên bổ sung hằng ngày gồm:

  • Cá biển: cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi.

  • Dầu thực vật: dầu oliu, dầu hạt lanh, dầu hướng dương.

  • Các loại hạt nhiều béo: hạnh nhân, óc chó, hạt chia, hạt bí.

  • Quả bơ: chứa nhiều chất béo tốt, dễ ăn và giàu năng lượng.

Chế biến đơn giản, ít dầu mỡ, ưu tiên hấp hoặc nướng để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng.

Dinh dưỡng cho người già mất trí nhớ

Cần chú trọng dinh dưỡng cho người già bị sa sút trí tuệ

2. Bổ sung vitamin nhóm B và chất chống oxy hóa

Vitamin nhóm B (đặc biệt là B1, B6, B12) giúp duy trì hoạt động của hệ thần kinh, còn các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào não khỏi tổn thương.

Thực phẩm khuyến khích:

  • Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám.

  • Các loại đậu, đỗ: đậu xanh, đậu đen, đậu nành, đậu đỏ.

  • Rau xanh và củ quả chín: cải bó xôi, cà rốt, cà chua, cam, chuối.

Nên ăn khoảng 300–400g rau xanh mỗi ngày và 200–300g hoa quả tươi để đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin, chất xơ và khoáng chất.

3. Cố định giờ ăn, giám sát và hỗ trợ bữa ăn

Người bị mất trí nhớ thường hay quên ăn hoặc ăn không đúng giờ, vì vậy cần:

  • Cố định thời gian ăn và uống nước mỗi ngày, duy trì theo khung giờ nhất định.

  • Có người giám sát trong bữa ăn để đảm bảo cụ ăn đủ khẩu phần, tránh bỏ bữa hoặc ăn quá nhanh.

  • Chế biến món ăn quen thuộc, giúp cụ cảm thấy thân thuộc, dễ nhận biết và kích thích cảm giác ngon miệng.

Người cao tuổi cần được ăn theo giờ cố định

4. Cách trình bày và phục vụ món ăn phù hợp

Việc trình bày bữa ăn có ảnh hưởng lớn đến sự tập trung và cảm giác an toàn của người bệnh:

  • Cung cấp từng món nhỏ theo khẩu phần, tránh bày nhiều món cùng lúc khiến người bệnh bối rối.

  • Giữ đồ ăn ở nhiệt độ an toàn, không quá nóng hoặc quá lạnh.

  • Sử dụng cốc, bát chống vỡ để đảm bảo an toàn.

  • Nếu người bệnh không dùng được thìa đũa, hãy chế biến món ăn có thể cầm tay, mềm, dễ nhai nuốt như bánh, khoai, trái cây cắt nhỏ.

5. Loại bỏ yếu tố gây xao nhãng trong bữa ăn

Không gian ăn uống cần được tối giản và yên tĩnh, tránh khiến người bệnh mất tập trung hoặc nhầm lẫn:

  • Loại bỏ những đồ vật dễ gây nhầm lẫn như khăn ăn, hoa giả, lọ muối, tiêu….

  • Không dùng bát, đĩa có họa tiết phức tạp, nên chọn loại trơn, màu khác với bàn hoặc khăn trải bàn.

  • Giảm tiếng ồn, tivi, điện thoại hoặc hoạt động đi lại trong khi ăn.

  • Đảm bảo phòng ăn được chiếu sáng đầy đủ, tránh bóng tối hoặc ánh sáng lóa.

6. Giúp người bệnh ăn trong trạng thái thoải mái

Một bữa ăn tốt không chỉ là đủ chất, mà còn là bầu không khí ấm áp, dễ chịu.

  • Trước khi ăn, hãy mời cụ ngồi đúng tư thế, rửa tay, trò chuyện nhẹ nhàng.

  • Khi ăn, nói chuyện chậm rãi, động viên thay vì thúc giục.

  • Sau bữa, khen ngợi cụ, giúp cụ cảm thấy vui và muốn ăn ngon hơn ở bữa sau.

Tạo không khí thoải mái, vui vẻ trong mỗi bữa ăn

7. Theo dõi cân nặng và khẩu phần thường xuyên

Người cao tuổi bị mất trí nhớ thường gặp tình trạng ăn ít, giảm cân nhanh mà không nhận ra. Vì vậy:

  • Cần ghi chép khẩu phần hàng ngày.

  • Cân định kỳ mỗi tuần để điều chỉnh lượng ăn.

  • Khi cụ chán ăn, có thể thay thế bằng súp, cháo, sinh tố hoặc sữa bổ sung năng lượng.

Chăm sóc dinh dưỡng cho người bị mất trí nhớ là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và hiểu biết. Một bữa ăn được chuẩn bị đúng cách không chỉ giúp người bệnh khỏe mạnh mà còn mang lại cảm giác bình yên, an toàn.

Tại Diên Hồng, mỗi bữa ăn được chuẩn bị bằng cả sự tận tâm và hiểu biết. Đội ngũ nhà bếp luôn theo dõi từng cụ, đảm bảo khẩu phần phù hợp với sức khỏe, sở thích và tình trạng sức khỏe. Để người cao tuổi không chỉ khỏe mạnh mà còn vui. Nội dung được tham khảo từ y học cộng đồng

Xem thêm

Các phương pháp chẩn đoán bệnh mất trí nhớ ở người cao tuổi

Bệnh mất trí nhớ ở người già có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như Alzheimer, đột quỵ, thiếu vitamin hay rối loạn giấc ngủ. Vì vậy, để có hướng điều trị phù hợp, việc chẩn đoán chính xác là cực kỳ quan trọng. Không ít gia đình lầm tưởng tình trạng hay quên chỉ là dấu hiệu “lão hóa bình thường”, dẫn đến bỏ lỡ thời điểm vàng để can thiệp.

Vậy chẩn đoán bệnh mất trí nhớ ở người già được thực hiện như thế nào? Dưới đây là các phương pháp thường dùng trong thực hành lâm sàng.

1. Khai thác bệnh sử và thăm khám lâm sàng đối với người mắc bệnh mất trí nhớ

Bác sĩ sẽ trò chuyện cùng người bệnh và người thân để thu thập thông tin:

  • Triệu chứng mất trí nhớ xuất hiện từ khi nào, diễn biến ra sao.
  • Các bệnh lý kèm theo: huyết áp, tiểu đường, trầm cảm, đột quỵ…
  • Tiền sử dùng thuốc và thói quen sinh hoạt.

Song song đó, bác sĩ thăm khám toàn diện để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây suy giảm trí nhớ như rối loạn tuyến giáp, thiếu máu não hay tác dụng phụ của thuốc. Đây là bước nền tảng, giúp bác sĩ định hướng cho các xét nghiệm tiếp theo.

thăm khám tiền sử bệnh để phát hiện bệnh mất trí nhớ người già

2. Đánh giá nhận thức bằng các test trí nhớ

2.1. Thang điểm MMSE (Mini-Mental State Examination)

Đây là công cụ phổ biến nhất để sàng lọc suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ. Bài test gồm 30 câu hỏi xoay quanh:

  • Định hướng thời gian, không gian.
  • Ghi nhớ và nhắc lại từ.
  • Khả năng tính toán, đọc – viết.
  • Khả năng vẽ hình.

Với người bình thường đạt 27–30 điểm. Nếu < 24 điểm có thể gợi ý suy giảm trí nhớ.

2.2. MoCA (Montreal Cognitive Assessment)

Độ nhạy cao hơn MMSE, giúp phát hiện suy giảm nhận thức nhẹ.

2.3. Các bài test khác cho người bệnh mất trí nhớ

Clock Drawing Test (vẽ đồng hồ), Trail Making Test… cũng được sử dụng để đánh giá chức năng não bộ.

3. Xét nghiệm cận lâm sàng

Một số bệnh lý có thể gây mất trí nhớ nhưng có thể điều trị được nếu phát hiện sớm. Do đó, bác sĩ thường chỉ định:

  • Xét nghiệm máu: kiểm tra vitamin B12, acid folic, chức năng tuyến giáp, đường huyết, mỡ máu.
  • Xét nghiệm nước tiểu: phát hiện nhiễm trùng, rối loạn chuyển hóa.
  • Điện não đồ (EEG): đánh giá hoạt động điện của não, loại trừ động kinh.

Các xét nghiệm này giúp loại trừ nguyên nhân mất trí nhớ do rối loạn chuyển hóa hoặc nội tiết.

4. Chẩn đoán hình ảnh não bộ

4.1. Chụp CT Scan

Cho phép phát hiện tổn thương do đột quỵ, u não, xuất huyết não – những nguyên nhân có thể gây mất trí nhớ đột ngột.

4.2. Chụp MRI não

Hình ảnh rõ nét hơn, giúp quan sát sự teo não, đặc biệt ở vùng hồi hải mã trong bệnh Alzheimer. MRI còn phát hiện vi nhồi máu não nhỏ mà CT có thể bỏ sót.

4.3. PET-Scan (ít phổ biến tại Việt Nam)

Dùng để quan sát chuyển hóa glucose trong não, phát hiện sớm vùng não giảm hoạt động.

5. Đánh giá tâm lý và thần kinh đối với người bệnh mất trí nhớ

Ngoài trí nhớ, người cao tuổi có thể được đánh giá thêm về:

  • Khả năng ngôn ngữ.
  • Kỹ năng vận động.
  • Cảm xúc, tâm trạng (phát hiện trầm cảm, lo âu).

Đây là bước quan trọng để phân biệt mất trí nhớ do trầm cảm với sa sút trí tuệ thực sự.

Đánh giá tâm lý thần kinh để chẩn đoán sa sút trí tuệ

6. Vai trò của gia đình trong quá trình chẩn đoán bệnh mất trí nhớ ở người cao tuổi

Gia đình là “nguồn thông tin vàng” giúp bác sĩ đánh giá chính xác hơn. Người thân cần:

  • Ghi chép lại những biểu hiện bất thường hằng ngày.
  • Cung cấp thông tin về thuốc, chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt.
  • Hỗ trợ người bệnh thực hiện các test trí nhớ và xét nghiệm.

Kết luận

Chẩn đoán bệnh mất trí nhớ ở người già là một quy trình toàn diện, bao gồm khai thác bệnh sử, thăm khám lâm sàng, test trí nhớ, xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh. Phát hiện sớm không chỉ giúp điều trị hiệu quả hơn mà còn mang lại cơ hội cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Tại Trung tâm dưỡng lão Diên Hồng, chúng tôi phối hợp với bệnh viện lão khoa để thực hiện test trí nhớ và đánh giá toàn diện cho người cao tuổi. Từ đó có chế độ chăm sóc, tập luyện phục hồi sa sút trí tuệ cho người cao tuổi hợp lý.

Xem thêm

9 dấu hiệu cảnh báo bệnh mất trí nhớ ở người già, bạn không nên bỏ qua

Bệnh mất trí nhớ (hay còn gọi là sa sút trí tuệ) là một trong những vấn đề sức khỏe thường gặp ở người cao tuổi. Giai đoạn đầu, nhiều người thường nhầm lẫn những biểu hiện bệnh với sự hay quên tuổi già. Hãy cùng Diên Hồng tìm hiểu 9 dấu hiệu cảnh báo suy giảm trí nhớ ở người già mà bạn không nên bỏ qua để kịp thời chăm sóc và hỗ trợ người thân.

1. Suy giảm trí nhớ ngắn hạn ở người bệnh 

Người cao tuổi bắt đầu hay quên những sự việc vừa xảy ra. Họ có thể vừa ăn cơm xong nhưng không nhớ đã ăn hay chưa, hoặc vừa cất đồ vật nhưng chỉ vài phút sau đã đi tìm. Biểu hiện này lặp đi lặp lại nhiều lần trong ngày, khiến người thân dễ nhận thấy. Đây là một trong những dấu hiệu điển hình của trí nhớ kém ở người cao tuổi.

2. Rối loạn định hướng 

Một trong những dấu hiệu mất trí nhớ ở người già dễ nhận thấy nhất chính là rối loạn định hướng. Người cao tuổi bắt đầu gặp khó khăn trong việc xác định thời gian và không gian, dẫn đến nhiều tình huống đáng lo ngại trong sinh hoạt hàng ngày.

  • Rối loạn định hướng thời gian: Người bệnh thường xuyên nhầm lẫn ngày, tháng, thậm chí không nhớ hôm nay là thứ mấy. 
  • Rối loạn định hướng không gian: Ngay cả ở những nơi quen thuộc, người già cũng dễ bị lạc. 

Ở giai đoạn nặng hơn, người bệnh có thể nghĩ rằng mình đang ở một nơi khác, hoặc không phân biệt các địa điểm quen thuộc. Đây là dấu hiệu cảnh báo của bệnh mất trí nhớ.

3. Khó diễn đạt lời nói

Người bệnh thường nói ngập ngừng, khó tìm từ, hoặc dùng sai nghĩa. Có khi đang nói giữa chừng thì dừng lại, không nhớ mình định nói gì. Điều này khiến cuộc trò chuyện bị ngắt quãng, dễ gây hiểu nhầm và làm người bệnh cảm thấy bối rối, mất tự tin. Đây là biểu hiện rõ rệt của suy giảm trí nhớ ở người già.

4. Thay đổi tính cách và cảm xúc ở người bệnh mất trí nhớ

Một trong những dấu hiệu mất trí nhớ ở người già là sự thay đổi tính tình thất thường:

  • Người vốn vui vẻ, hòa đồng bỗng trở nên cáu gắt, dễ nổi nóng vì những chuyện nhỏ nhặt.
  • Có người lại trở nên lạnh nhạt, ít nói, không còn hứng thú với sở thích trước đây.
  • Một số trường hợp còn hay nghi ngờ ai đó lấy mất đồ của mình

Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mà còn tác động đến mối quan hệ trong gia đình và bạn bè.

Bệnh mất trí nhớ ở người già thường gây rối loạn cảm xúc

Người già sa sút trí tuệ thường không kiểm soát được cảm xúc của mình

5. Quên các sinh hoạt hàng ngày

Người bệnh có thể quên những hoạt động quen thuộc nhất trong đời sống:

  • Quên uống thuốc hoặc uống nhiều lần trong ngày.
  • Không nhớ cách sử dụng thiết bị đơn giản như tivi, điện thoại.
  • Bỏ qua việc vệ sinh cá nhân, mặc quần áo không phù hợp với thời tiết.

Đây là biểu hiện cho thấy bệnh sa sút trí tuệ ở người cao tuổi đã tác động đến kỹ năng sinh hoạt hàng ngày, làm giảm khả năng tự lập.

6. Gặp khó khăn trong lập kế hoạch và giải quyết vấn đề

Người cao tuổi mất trí nhớ thường không còn khả năng sắp xếp công việc đơn giản:

  • Không theo kịp một công việc dù đã làm quen thuộc.
  • Không biết cách tính toán con số

Những hoạt động vốn quen thuộc trở nên khó khăn, mất nhiều thời gian, đôi khi không thể hoàn thành. Đây là dấu hiệu cảnh báo sự suy giảm trong khả năng tư duy và sắp xếp công việc.

7. Suy giảm thị giác và nhận biết không gian

Ngoài trí nhớ, người bệnh còn gặp khó khăn trong việc nhìn nhận và di chuyển:

  • Dễ bị hoa mắt khi đọc chữ, khó phân biệt màu sắc,
  • Không ước lượng được khoảng cách, dễ va chạm vào đồ vật xung quanh.
  • Dễ vấp ngã khi đi lại, đặc biệt trên cầu thang.
  • Một số trường hợp còn khó nhận diện gương mặt người quen.

Những biểu hiện này khiến việc đi lại, sinh hoạt trở nên nguy hiểm và dễ xảy ra tai nạn. Đây là biểu hiện rất nguy hiểm vì ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của người bệnh.

8. Mất khả năng đánh giá và ra quyết định

Người bệnh dần mất đi khả năng phán đoán hợp lý:

  • Mặc quần áo không phù hợp với thời tiết
  • Mua sắm những thứ không cần thiết
  • Ký giấy tờ quan trọng mà không hiểu nội dung.
  • Ra đường lúc tối muộn mà không nhận thức được nguy hiểm.

Đây là dấu hiệu cho thấy khả năng phán đoán và đánh giá tình huống đã suy giảm nghiêm trọng.

Bài tập cho người bệnh mất trí nhớ

Các bài tập luyện về phương hướng cho người bệnh mất trí nhớ

9. Người mất trí nhớ có xu hướng thu hẹp các mối quan hệ xã hội

Người già mất trí nhớ thường ngại giao tiếp

  • Từ chối tham gia các hoạt động tập thể.
  • Ít trò chuyện với bạn bè, thậm chí là con cháu trong gia đình.
  • Thường chỉ ở trong phòng, hạn chế tiếp xúc với bên ngoài.

Sự cô lập này khiến bệnh tiến triển nhanh hơn và làm tăng nguy cơ trầm cảm, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe tinh thần.

Nếu người thân có từ 2–3 dấu hiệu trở lên, hãy đưa họ đến khám để chẩn đoán được bệnh giúp:

  • Làm chậm tiến triển bệnh.
  • Có kế hoạch điều trị và chăm sóc phù hợp.
  • Nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình.

Tại Dưỡng lão Diên Hồng, người cao tuổi mắc bệnh mất trí nhớ hay suy giảm trí nhớ tuổi già được chăm sóc toàn diện từ ăn uống, nghỉ ngơi, y tế đến tinh thần. Trung tâm có các chương trình luyện tập giúp phòng ngừa và làm chậm quá trình bệnh sa sút trí tuệ ở người cao tuổi.

  • Bài tập rèn trí nhớ: đấu trường trí tuệ, chơi cờ, đọc sách, phân biệt đồ vật, người cao tuổi thông thái, kể chuyện,….
  • Hoạt động: tập thể chất, đi bộ, thể dục dưỡng sinh,…
  • Đội ngũ điều dưỡng viên tận tâm đồng hành, động viên, giúp người cao tuổi duy trì tinh thần vui vẻ, lạc quan.

Nhờ đó, trí nhớ kém ở người cao tuổi được cải thiện, chất lượng cuộc sống được nâng cao. Liên hệ ngay với Dưỡng lão Diên Hồng để được tư vấn chi tiết và tìm giải pháp chăm sóc tốt nhất cho cha mẹ, ông bà.

 

Xem thêm