Mất trí nhớ ở người già là nỗi lo chung của nhiều gia đình, khi tuổi tác ngày càng cao thì trí nhớ suy giảm cũng dần rõ rệt. Tuy nhiên, không phải ai cũng mắc bệnh lý nghiêm trọng như Alzheimer. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, với lối sống lành mạnh và sự chăm sóc đúng cách, hoàn toàn có thể giảm nguy cơ và làm chậm tiến triển mất trí nhớ.
Dưới đây là 8 cách phòng ngừa mất trí nhớ ở người già mà chuyên gia khuyến nghị.
1. Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ não bộ.
- Ăn nhiều cá giàu omega-3 (cá hồi, cá thu, cá mòi).
- Tăng cường rau xanh, trái cây giàu chất chống oxy hóa (cam, việt quất, cải bó xôi).
- Bổ sung ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt và đậu.
- Hạn chế đường, muối, chất béo bão hòa.
Một chế độ ăn kiểu “Địa Trung Hải” đã được chứng minh giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.
2. Tập luyện thể chất thường xuyên
Vận động giúp cải thiện lưu lượng máu lên não, duy trì sức khỏe tim mạch và giảm căng thẳng.
- Đi bộ, tập dưỡng sinh, yoga, bơi lội… ít nhất 30 phút/ngày.
- Người già hạn chế vận động có thể tham gia các bài tập ghế hoặc co duỗi tay chân.
Hoạt động thể chất không chỉ phòng ngừa mất trí nhớ mà còn giúp giấc ngủ sâu và tinh thần thoải mái hơn.
Người già tập luyện thể dục
3. Rèn luyện trí não mỗi ngày
Não bộ giống như “cơ bắp” – nếu được luyện tập thường xuyên, nó sẽ duy trì sự dẻo dai lâu hơn.
- Đọc sách, chơi cờ, giải ô chữ, sudoku.
- Học một kỹ năng mới: nhạc cụ, ngoại ngữ, nấu ăn.
- Sử dụng ứng dụng luyện trí nhớ trên điện thoại.
Các hoạt động này kích thích hình thành kết nối thần kinh mới, bù đắp cho những tế bào bị thoái hóa theo tuổi tác.
4. Duy trì giấc ngủ chất lượng
Thiếu ngủ hoặc ngủ không sâu giấc sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng ghi nhớ.
- Nên ngủ đủ 7–8 giờ mỗi đêm.
- Giữ lịch ngủ đều đặn, không thức khuya.
- Tránh cà phê, trà đặc vào buổi tối.
- Tạo không gian ngủ yên tĩnh, thoáng mát.
Trong khi ngủ, não bộ củng cố và lưu trữ trí nhớ – đây là “liều thuốc tự nhiên” chống lại sa sút trí tuệ.
5. Kiểm soát bệnh mạn tính
Các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, trầm cảm… đều làm tăng nguy cơ mất trí nhớ.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần.
- Uống thuốc đúng theo chỉ định.
- Duy trì chế độ ăn và tập luyện để kiểm soát chỉ số huyết áp, đường huyết.
Kiểm soát tốt bệnh nền chính là cách phòng ngừa mất trí nhớ hiệu quả nhất.
6. Duy trì đời sống tinh thần tích cực
Người cao tuổi dễ cảm thấy cô đơn, trầm cảm – những yếu tố thúc đẩy suy giảm trí nhớ.
- Tham gia câu lạc bộ người cao tuổi, hoạt động cộng đồng.
- Giao lưu với bạn bè, thường xuyên gọi điện hoặc trò chuyện với con cháu.
- Tham gia hoạt động tôn giáo, thiện nguyện.
Một tinh thần vui vẻ, lạc quan giúp não tiết ra serotonin và endorphin – hormone có lợi cho trí nhớ.
Duy trì đời sống tinh thần phong phú
7. Hạn chế rượu bia, thuốc lá và chất kích thích
Rượu, thuốc lá và ma túy đều gây tổn thương tế bào thần kinh, làm tăng tốc độ thoái hóa não. Người cao tuổi nên:
- Nói “không” với rượu mạnh và thuốc lá.
- Nếu đã sử dụng lâu năm, nên cai dần dưới sự hỗ trợ của bác sĩ.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng người hút thuốc có nguy cơ sa sút trí tuệ cao gấp 1,5 lần người không hút.
8. Tạo môi trường sống an toàn và kích thích trí não
- Bố trí nhà cửa gọn gàng, đủ ánh sáng, có tay vịn để tránh té ngã.
- Treo lịch, bảng nhắc việc, đồng hồ lớn để hỗ trợ trí nhớ.
- Tạo không gian xanh, có cây cối để người già thư giãn, gần gũi thiên nhiên.
Môi trường sống an toàn giúp giảm lo lắng và tăng khả năng độc lập của người cao tuổi.
Kết luận
Phòng ngừa mất trí nhớ ở người già không chỉ dựa vào một biện pháp đơn lẻ mà cần sự kết hợp đồng bộ giữa dinh dưỡng, vận động, trí não, tinh thần và kiểm soát bệnh nền. Chủ động thay đổi từ sớm sẽ giúp người cao tuổi duy trì trí nhớ, sống vui khỏe và hạnh phúc hơn.
Tại Trung tâm dưỡng lão Diên Hồng, chúng tôi thiết kế chương trình phòng ngừa mất trí nhớ cho người cao tuổi, bao gồm chế độ dinh dưỡng khoa học, hoạt động rèn luyện trí não, vận động thể chất và chăm sóc tinh thần. Với môi trường xanh, sạch, an toàn, Diên Hồng giúp các cụ duy trì sự minh mẫn và tìm lại niềm vui mỗi ngày.