Tuổi già là giai đoạn cơ thể và trí não bắt đầu có những thay đổi rõ rệt. Một trong những vấn đề thường gặp là bệnh mất trí nhớ ở người già. Nhiều người cho rằng đây là biểu hiện tự nhiên của quá trình lão hóa. Tuy nhiên trên thực tế, mất trí nhớ có thể là dấu hiệu cảnh báo của các bệnh lý nghiêm trọng như Alzheimer hoặc sa sút trí tuệ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp gia đình và người cao tuổi có những biện pháp can thiệp kịp thời, duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Bệnh mất trí nhớ ở người già là gì?
Bệnh mất trí nhớ ở người già là tình trạng suy giảm khả năng ghi nhớ, nhận thức, tư duy… ở mức ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Cần phân biệt giữa:
- Suy giảm trí nhớ do lão hóa bình thường: có thể quên tên ai đó, quên để đồ ở đâu nhưng sau một thời gian sẽ nhớ lại.
- Mất trí nhớ bệnh lý (sa sút trí tuệ): tình trạng quên thường xuyên, mất định hướng thời gian – không gian, khó nhận ra người thân, kèm theo thay đổi hành vi và tính cách.
Sự phân biệt này rất quan trọng để quyết định có cần thăm khám chuyên khoa hay không.
Nguyên nhân phổ biến gây bệnh mất trí nhớ ở người già
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất trí nhớ ở người cao tuổi, trong đó phổ biến nhất là:
Bệnh Alzheimer
Đây là nguyên nhân hàng đầu, chiếm hơn 60% các trường hợp sa sút trí tuệ. Alzheimer khiến tế bào thần kinh não bị thoái hóa và chết dần. Từ đó dẫn đến suy giảm trí nhớ nghiêm trọng.
Sa sút trí tuệ mạch máu
Xảy ra khi lưu lượng máu lên não bị giảm do đột quỵ hoặc các bệnh mạch máu não, làm tổn thương vùng não liên quan đến trí nhớ.
Chấn thương sọ não và bệnh lý não bộ
Tai nạn, té ngã hoặc u não có thể gây tổn thương cấu trúc não, dẫn đến mất trí nhớ tạm thời hoặc lâu dài.
Thiếu vitamin và rối loạn nội tiết
Thiếu vitamin B12, vitamin B1, hoặc rối loạn tuyến giáp làm giảm chức năng thần kinh, gây suy giảm trí nhớ.
Tác dụng phụ của thuốc, rượu và chất kích thích
Lạm dụng thuốc an thần, thuốc ngủ, rượu… có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của não.
Stress và trầm cảm kéo dài
Tình trạng căng thẳng, mất ngủ hoặc trầm cảm lâu ngày cũng khiến não bộ khó tập trung và ghi nhớ thông tin mới.
Lão hóa tự nhiên và yếu tố di truyền
Theo tuổi tác, tốc độ dẫn truyền thần kinh giảm dẫn đến suy giảm trí nhớ. Ngoài ra, yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh. Đặc biệt ở những gia đình có tiền sử Alzheimer.
Triệu chứng nhận biết bệnh mất trí nhớ ở người già
Việc phát hiện sớm các dấu hiệu giúp quá trình điều trị và chăm sóc hiệu quả hơn. Một số triệu chứng điển hình gồm:
- Quên thông tin mới: thường xuyên hỏi lại cùng một vấn đề, quên việc vừa làm.
- Mất định hướng thời gian và không gian: không nhớ ngày tháng, dễ bị lạc ngay tại nơi quen thuộc.
- Khó tìm từ ngữ khi giao tiếp: nói ngập ngừng, không diễn đạt trọn câu.
- Thay đổi tính cách và cảm xúc: dễ cáu gắt, lo âu hoặc trầm lặng hơn trước.
- Giảm khả năng thực hiện công việc quen thuộc: nấu ăn, quản lý tiền bạc, uống thuốc đúng giờ.
- Rút lui khỏi các hoạt động xã hội: ít tiếp xúc, ngại ra ngoài vì sợ lạc đường hoặc quên lời.
Gia đình nên đưa người thân đi khám nếu xuất hiện các dấu hiệu:
- Trí nhớ suy giảm nhanh chóng.
- Hay lạc đường, quên tên người thân.
- Thay đổi tính cách bất thường.
- Gặp khó khăn trong các công việc sinh hoạt đơn giản.
Các hoạt động hàng ngày giúp làm chậm quá trình lão hóa trí nhớ
Bệnh mất trí nhớ ở người già không chỉ là vấn đề về tuổi tác mà còn có thể liên quan đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, thăm khám kịp thời sẽ giúp người cao tuổi duy trì trí nhớ, sống vui khỏe và độc lập hơn.
Tại Trung tâm dưỡng lão Diên Hồng, chúng tôi có đội ngũ điều dưỡng và chuyên viên công tác xã hội được đào tạo bài bản trong chăm sóc người cao tuổi. Đặc biệt là các trường hợp mất trí nhớ, sa sút trí tuệ. Liên hệ ngay để được tư vấn và hỗ trợ.