Cuộc sống của người cao tuổi tại viện dưỡng lão có nhiều thuận tiện cho việc chăm sóc sức khỏe, nhưng trong quá trình sinh hoạt họ cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề.

Thực tế, không phải người cao tuổi nào cũng dễ dàng đồng ý việc rời xa gia đình, rời xa ngôi nhà quen thuộc đã gắn bó bao nhiêu năm để đến sống ở một nơi xa lạ nốt phần đời còn lại.

Có nhiều người già chia sẻ, họ hy vọng cuộc sống ngắn ngủi còn lại ở tuổi xế chiều được ở bên người thân ruột thịt. Nhưng vì thương con, thương cháu, vì hoàn cảnh éo le hay vì tình trạng sức khỏe già yếu, không còn tự chăm sóc được mình… nên họ quyết định chọn vào viện dưỡng lão ở, để không trở thành “gánh nặng” của người thân. Mặc dù cuộc sống của người cao tuổi trong viện dưỡng lão khá đầy đủ, có nhiều thuận tiện cho việc chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, quá trình sinh hoạt trong ngôi nhà chung, họ cũng gặp phải những chuyện éo le.

Bà Nguyễn Thị Biển (89 tuổi, ở Hải Dương) từng sống nhiều năm trong viện dưỡng lão chia sẻ, người già giống như trẻ con và là những “đứa trẻ cứng đầu” nên rất dễ xảy ra mâu thuẫn.

Những mâu thuẫn tưởng chừng rất nhỏ nhặt nhưng có thể làm các cụ không vui, giận hờn, bỏ ăn, bỏ uống và sinh bệnh. “Cùng sống dưới một mái nhà chung nhưng không phải lúc nào chúng tôi cũng vui vẻ với nhau. Chúng tôi cũng gặp tình trạng người này không hợp với người kia thì sẽ không nói chuyện, không chơi cùng. Bản thân tôi cũng ít tham gia chơi cùng tập thể. Bởi vì tôi bị nặng tai, ra ngồi chơi với một nhóm đông tôi không nghe rõ mọi người nói gì. Như vậy tôi thành lạc lõng giữa đám đông. Vậy nên, tôi chọn cách ở trong phòng vui với những thú vui riêng của mình như đọc sách, đọc thơ, nhắn tin nói chuyện với các con, các cháu.

Tôi nhớ trước đây tôi có ở cùng phòng với một cụ bà khá khó tính. Ở với ai cụ cũng gây chuyện với bạn cùng phòng nên trung tâm liên tục chuyển cụ đến các phòng khác nhau. Lần này, trung tâm xếp cụ sang ở cùng tôi, bởi tôi cũng được tiếng là vui vẻ và dễ tính. Nhưng, dù tôi dễ tính đến đâu thì cũng không thể “chiều chuộng” được cụ ấy. Tôi đã phản ánh lên lãnh đạo trung tâm và cụ đó lại được “chuyển nhà” đến một nơi khác, còn tôi thì ở với một bạn cùng phòng mới” – cụ Biển tâm sự.

Nói về những vấn đề tâm lý mà người cao tuổi có thể gặp phải khi sống trong viện dưỡng lão, chuyên gia tâm lý Hoàng Hải Vân cho hay, người già bao giờ cũng muốn sống quây quần bên con cháu. Khi mới vào viện dưỡng lão các cụ thường có tâm lý lo lắng, cảm thấy nhớ nhà và chỉ muốn về. Có người cho rằng con cái họ bất hiếu, bỏ rơi bố mẹ dẫn đến tinh thần suy sụp, thậm chí bị trầm cảm, rối loạn lo âu. Còn có người thì nói dối về hoàn cảnh gia đình, không có con cháu nên mới phải nương nhờ viện dưỡng lão. “Cũng phải thừa nhận, có những người con xem bố mẹ là gánh nặng vô dụng và thoái thác trách nhiệm chăm sóc cho trung tâm dưỡng lão”.

Hiện nay, vấn đề viện dưỡng lão đang ngày càng được xã hội nhìn nhận một cách đầy đủ và cởi mở hơn. Đa phần người già sau khi vào viện dưỡng lão thì các chỉ số về sức khỏe thực thể và tâm lý được cải thiện một cách đáng kể. Vì họ được sống trong môi trường lành tính, thiết kế phù hợp với người cao tuổi, đảm bảo an toàn và đáp ứng nhu cầu chăm sóc y tế cơ bản, thể chất và cả tinh thần” – chuyên gia tâm lý Hoàng Hải Vân chia sẻ.

Đồng quan điểm đó, bà Hoàng Thị Thu Ngân, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Dưỡng lão Diên Hồng cũng cho rằng, bên cạnh nhiều lợi ích về sức khỏe, tinh thần, người cao tuổi sống trong viện dưỡng lão cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề. Đó là việc họ phải xa con cháu, không được gặp hằng ngày. Ban đầu, nhiều cụ vào các trung tâm dưỡng lão đều nhớ nhà và chỉ muốn về. Do vậy, khi các cụ mới vào viện, các điều dưỡng thường xuyên phải hỏi han, trò chuyện trong tâm thế là người thân, người nhà. Như vậy, họ sẽ cảm thấy không còn cô đơn nữa.

Bên cạnh đó, với các cụ sống ở phòng tập thể thì họ phải làm quen và thích nghi với môi trường tập thể với nhiều vấn đề mới phát sinh như yêu, ghét, giận hờn… Và vì sống trong phòng tập thể nên họ cũng không thể làm mọi việc theo ý mình mà cần phải tôn trọng những người xung quanh. Đặc biệt, đối với những cụ hay uống rượu, bia, hút thuốc lá thì khi vào ở trong viện dưỡng lão sẽ rất khó chịu. Các cụ sẽ cảm thấy không được tự do, thoải mái như ở nhà, bởi ở đây không được uống rượu/bia, không được thuốc lá, thuốc lào…

Để hạn chế được tình trạng, cách đơn giản và hiệu quả là những lời hỏi han, quan tâm từ phía người thân và những người xung quanh. Khi các cụ vào ở viện dưỡng lão, các con cháu cũng cần gọi điện hỏi thăm hoặc đến thăm các cụ khi rảnh rỗi. Còn tại các trung tâm dưỡng lão, nhân viên cần phải có tình thương đối với người già, được đào tạo để chăm sóc người cao tuổi thì mọi thứ sẽ tốt cho các cụ hơn.

Theo: An An/Giadinhmoi.vn

Hiện nay, việc gửi bố mẹ vào viện dưỡng lão vẫn còn có nhiều ý kiến trái chiều nhau. Có người cho rằng đó là hành động bất hiếu, nhưng cũng có người cho đó là việc tất yếu để bố mẹ được chăm sóc chu đáo hơn.

Viện dưỡng lão không phù hợp với tất cả người già

Trao đổi với phóng viên Gia Đình Mới về việc có nên gửi bố mẹ vào viện dưỡng lão, bà Hoàng Thị Thu Ngân, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Dưỡng lão Diên Hồng cho biết: “Thực ra, viện dưỡng lão không phải phù hợp với tất cả mọi người. Những cụ ông, cụ bà hoàn toàn khỏe mạnh, minh mẫn vẫn tự sinh hoạt cá nhân, vẫn tự đi được bất kì nơi nào, gặp gỡ người nào mà mình muốn thì không cần sống trong viện dưỡng lão”.

Còn việc có nên hay không nên gửi bố mẹ vào viện dưỡng lão hay không thì bà Ngân cho rằng, việc bố mẹ vào viện dưỡng lão không nằm ở quyết định của con cái vì nó phụ thuộc vào nhu cầu của bố mẹ. Các con chỉ có thể động viên, thuyết phục bố mẹ vào sống trong viện dưỡng lão như một lựa chọn phù hợp với tình trạng sức khỏe của bố mẹ và hoàn cảnh gia đình chứ không thể ép bố mẹ vào đây khi ông bà không đồng ý.

“Thực tế tại trung tâm chúng tôi cũng gặp vài trường hợp các ông bà đồng ý vào ở thử nhưng sau một thời gian thấy khó hòa nhập và “đòi về” thì trung tâm cũng trao đổi với gia đình đưa về tự chăm sóc” – bà Thu Ngân chia sẻ. Không ít người cũng cho rằng, việc gửi bố mẹ vào viện dưỡng lão tức là để người già phải xa gia đình, xa con cháu và đó là hành động bất hiếu. Bà Thu Ngân cho rằng, trước hết chúng ta phải đồng ý với nhau hiếu nghĩa là lòng kính yêu và biết ơn đối với cha mẹ.

Việc để bố mẹ sống cùng hay đưa vào viện dưỡng lão không thể hiện được thái độ của con cái dành cho cha mẹ. Nếu như gửi bố mẹ vào dưỡng lão mà vẫn thường xuyên quan tâm bằng cách đến thăm hoặc gọi điện thoại thì vẫn là có hiếu. “Ở Diên Hồng có nhiều trường hợp các con, cháu thường xuyên đến thăm ông bà, bố mẹ và mỗi lần đến đều xoa bóp, phục vụ bố mẹ, ông bà một cách nhiệt thành. Người già đều có thể cảm nhận được tình cảm yêu thương, biết ơn thông qua hành động và câu nói của con, cháu. Ngược lại, nếu giữ bố mẹ ở nhà rồi thuê người chăm, đi sớm về khuya thì liệu người già có cảm nhận được tình cảm hiếu kính của các con không?” – bà Ngân cho biết.

Có ‘hiếu’ không phải là cố gắng giữ bố mẹ ở bên cạnh mình

Chia sẻ quan điểm về việc nên gửi bố mẹ vào viện dưỡng lão, chuyên gia tâm lý Hoàng Hải Vân cho biết, ở các nước phát triển thì viện dưỡng lão thực sự là những nơi chốn cần thiết và phù hợp với người già.

Nhưng ở Việt Nam, do khác biệt văn hóa và quan niệm về chữ “hiếu” nên việc đưa bố mẹ vào viện dưỡng lão vẫn còn nhiều ý kiến trái chiều. Không ít người giữ định kiến gửi ông bà, bố mẹ vào viện dưỡng lão là bỏ mặc không lo, tìm cách rũ bỏ trách nhiệm của mình cho người khác, bị xem là bất hiếu.

Theo vị chuyên gia tâm lý này, nếu con cái có thời gian và điều kiện tự chăm sóc tốt bố mẹ thì hãy để bố mẹ ở nhà chăm sóc. Có thể thuê thêm người giúp việc hỗ trợ nếu cần thiết. Bởi văn hoá của người Á Đông đa phần bố mẹ thích được gần con cái, tuổi già yếu đứng bên kia sườn dốc của cuộc đời, ánh mắt họ nhìn vào con cái là cả một bầu trời.

Tuy nhiên, gia đình Việt Nam hiện nay đang có những biến đổi về cấu trúc, quy mô, quan hệ giữa các thành viên ít nhiều đã làm thay đổi nhận thức và quan niệm truyền thống về gia đình cũng như chữ hiếu. Theo đó, “có hiếu” không phải là cố gắng giữ bố mẹ ở bên cạnh mình, mà là chia sẻ, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bố mẹ như thế nào. Vào viện dưỡng lão, sống độc lập, hay sống cùng con cái, hãy để cho bố mẹ quyết định, ít nhất là khi họ còn tỉnh táo. Cảm giác có được những lựa chọn ở giai đoạn cuối đời, có thể đưa ra quyết định và biết rằng những mong muốn đó được tôn trọng có ý nghĩa vô cùng quan trọng” – chuyên gia tâm lý Hoàng Hải Vân bày tỏ quan điểm.

Còn với trường hợp mà con cháu quá bận rộn công việc, học hành không có điều kiện về thời gian cũng như kỹ năng chăm sóc người cao tuổi, nhất là những người già có vấn đề về sức khỏe như bệnh mãn tính, suy giảm trí nhớ và những phức tạp khác của tâm lý do tuổi tác thì chuyên gia tâm lý  khuyên các gia đình nên cân nhắc tới việc đưa các cụ vào viện dưỡng lão. Bởi với những trường hợp như vậy, khi gửi ông bà, bố mẹ vào viện dưỡng lão sẽ tốt hơn so với việc để ông bà, bố mẹ già ở nhà một mình, khoá cửa suốt ngày và buồn bã. Hơn nữa, khi để người già ở nhà một mình còn ẩn chứa các mối nguy hiểm về sức khỏe như té ngã, bất ngờ đột quỵ… nếu con cái không ở bên kịp thời xử lý sẽ nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng của các cụ.

Trong khi đó, ở viện dưỡng lão có các điều dưỡng viên được đào tạo bài bản sẽ chăm lo từ bữa ăn, giấc ngủ, sinh hoạt cá nhân cho các cụ, ngoài ra còn được thăm khám và theo dõi sức khoẻ định kỳ. Viện dưỡng lão còn là điểm hẹn của người già. Các cụ cũng vui hơn vì có người bầu bạn, được trò chuyện chia sẻ tâm sự, có thể giải tỏa những vướng mắc tâm lý của mình.

Theo An An/ Giadinhmoi.vn

Viện dưỡng lão có thể là một cứu cánh để giữ hạnh phúc đối với gia đình có người già. Vậy khi nào thì nên nghĩ tới việc gửi bố mẹ vào viện dưỡng lão?

Theo Chuyên gia tâm lý Hoàng Hải Vân, quyết định khi nào đưa bố mẹ vào viện dưỡng lão cần cân nhắc dựa trên điều kiện kinh tế của gia đình và tình trạng sức khỏe, tâm tư, nguyện vọng của bố mẹ. Điều quan trọng là những người con vẫn nên tìm hiểu kỹ để đảm bảo chế độ chăm sóc tốt nhất cho các cụ.

Theo bà Hải Vân: “Những trường hợp nên vào viện dưỡng lão là những người già bị lú lẫn hoặc có một số bệnh mãn tính như huyết áp, tai biến, đột quỵ… cần được chăm sóc, theo dõi sức khỏe 24/24 giờ.

Bên cạnh đó, một số người già vẫn còn minh mẫn, khỏe mạnh, không muốn phụ thuộc vào con cháu và bản thân những người cao tuổi đó thích gặp gỡ, giao lưu, tham gia sinh hoạt cộng đồng cũng như được chăm sóc y tế chuyên nghiệp, cũng nên chủ động chọn viện dưỡng lão làm điểm dừng chân những năm tháng cuối đời”.

Vị chuyên gia tâm lý này cũng đưa ra lời khuyên với những người làm con rằng, trước cuộc sống bề bộn lo toan, mô hình viện dưỡng lão là một giải pháp, xu hướng tất yếu của xã hội nhưng việc này cần phải gắn chặt với trách nhiệm của con cái, khéo léo trao đổi, thống nhất giữa hai bên để tránh trường hợp bố mẹ cảm thấy bị bỏ rơi, vô tình dẫn đến những hệ lụy tiêu cực.

Và sau khi đưa bố mẹ vào viện dưỡng lão, thì việc thăm nom nên được duy trì thường xuyên và đừng quên chia sẻ những thông tin về gia đình, họ hàng… để các cụ cảm thấy ấm áp khi có con cháu ở bên.

Bà Hoàng Thị Thu Ngân, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Dưỡng lão Diên Hồng cũng nêu quan điểm, có 2 nhóm chính nên vào sống ở dưỡng lão.

Nhóm thứ nhất là những người cao tuổi không an toàn khi ở nhà. An toàn ở đây bao gồm các vấn đề về cơ sở vật chất (nhà cao tầng, không có tay vịn cầu thang để thuận tiện đi lại…) và những người già bị mắc 1 số bệnh nền (như bị bệnh tiểu đường, cao huyết áp, người bị lú lẫn tuổi già) trong khi gia đình không có người chăm sóc 24/24; người già bị liệt trong khi con cháu gặp khó khăn hoặc không có điều kiện để chăm sóc.

Nhóm thứ 2 nên vào sống ở viện dưỡng lão là những người già thích sống trong môi trường dưỡng lão. Đó có thể là thích sống cùng với nhiều người già cùng lứa tuổi, thích tham gia các hoạt động tập thể trong khi ở nhà hoặc khu dân cư nơi mình sống không đủ đáp ứng.

Tại các trung tâm dưỡng lão có hệ thống chăm sóc y tế, điều dưỡng viên được đào tạo để chăm sóc người cao tuổi nên mọi thứ sẽ tốt hơn cho các cụ, sức khỏe và tinh thần của các cụ sẽ được cải thiện hơn so với ở nhà một mình.

(An An/ giadinhmoi.vn)

Hiện nay, ngành điều dưỡng ngày càng trở nên quan trọng trong xã hội hiện đại khi mà nhu cầu chăm sóc sức khỏe của con người không ngừng tăng cao. Thế nhưng, ngoài bác sỹ, y tá đã “quen mặt thuộc tên” thì không phải ai cũng biết đến ngành nghề này.

Xưa nay nhiều người nghĩ rằng, điều dưỡng viên là một nghề nghiệp nhẹ nhàng, đơn giản, không phải dãi nắng dầm mưa. Nhưng ít ai biết rằng, quá trình tiếp xúc và làm quen với bệnh nhân là thử thách không hề dễ dàng đối với họ.

Để hiểu rõ hơn về nghề điều dưỡng viên, nhóm phóng viên đã quyết định đến trung tâm dưỡng lão Diên Hồng. Nằm trên trục đường Lê Văn Lương kéo dài, cách trung tâm thành phố khoảng 4 km, Diên Hồng được biết đến là nơi an dưỡng lý tưởng cho các cụ có hoàn cảnh đặc biệt. Nơi đây quy tụ nhiều điều dưỡng viên tâm huyết với nghề và đặc biệt chịu được những áp lực từ sự khó tính hay nổi nóng thất thường của các cụ.

Ngôi nhà của tình thương

Khi bước vào cánh cổng của Trung tâm dưỡng lão Diên Hồng, không khó bắt gặp hình ảnh các điều dưỡng viên đang xoa bóp, đấm lưng, trò chuyện thì thầm bên tai các cụ. Mọi người ở đây sống chan hòa, tình cảm và coi nhau như những thành viên thân thuộc trong gia đình. Các điều dưỡng viên không đứng ở tư cách là người làm nghề mà như người con, người cháu phụng dưỡng ông bà, cha mẹ của mình vậy.

Có lẽ với các điều dưỡng viên, lòng yêu thương, sự tận tâm là yêu cầu cốt tử để bám trụ lấy nghề. Nếu như quyết tâm không đủ lớn, họ sẽ dễ dàng bị ngã gục ngay từ vạch xuất phát.

Nhiều người còn nói vui rằng, nghề điều dưỡng viên là nghề “bốn trong một”. Nghĩa là một mình điều dưỡng viên phải đảm đương bốn công việc khác nhau: chăm sóc bệnh nhân, truyền đạt thông tin, tư vấn cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân, biện hộ cho người bệnh.

Cũng như các điều dưỡng viên khác trong trung tâm dưỡng lão Diên Hồng, chị Nguyễn Thị Tuyết đến với nghề từ sự ngẫu nhiên rồi từ sự ngẫu nhiên lại chuyển hóa thành niềm yêu thích. Chị Tuyết tâm sự: “Ban đầu cũng không thích cái nghề này đâu, sau này đi học đi làm thấy cũng hay, khi có thể giúp đỡ người ta được một phần thì thấy yêu quý nghề và bây giờ không dứt ra được”.

Với Phạm Phương Linh, cô sinh viên 19 tuổi đến từ Hải Dương, hiện đang có thời gian thực tập tại trung tâm dưỡng lão Diên Hồng cũng đã sớm bày tỏ lòng ham thích nghề điều dưỡng viên.

Phương Linh chia sẻ: “Lý do em đến với nghề chỉ đơn giản là yêu thích việc chăm sóc người khác, giúp được mọi người là em thấy vui rồi”. Mặc dù còn khá bỡ ngỡ và chưa có nhiều cơ hội va chạm với nghề nhưng cô sinh viên 9X này đã tỏ rõ tình yêu nghề sâu sắc. Sau khóa thực tập tại Diên Hồng, Phương Linh nung nấu ý định học thêm nghề diều dưỡng tại Đức để nâng cao tay nghề.

Nghề “làm dâu trăm họ”

Người ta thường hay ví nghề điều dưỡng viên là nghề làm dâu trăm họ. Cũng bởi vì tính chất công việc của nghề này là chăm sóc sức khỏe cho người khác. Tại trung tâm dưỡng lão Diên Hồng, phần lớn các đối tượng được chăm sóc là người có tuổi. Có những cụ đã không còn khả năng đi lại, có những cụ không tự làm chủ được vệ sinh cá nhân lại có những cụ bị tai biến… Mỗi một cụ là một hoàn cảnh khác nhau, một tính cách khác nhau, vì thế, trách nhiệm của điều dưỡng viên lại càng lớn. Họ giống như người nhạc trưởng chỉ huy một ban nhạc đầy âm thanh hỗn loạn nhưng cuối cùng đều phải cất lên tiếng hát chung trên sự dung hòa, dung hợp giữa các thành viên.

Trên tinh thần coi người bệnh như người thân trong gia đình, các điều dưỡng viên đã hết lòng dốc sức dành sự quan tâm đặc biệt với các cụ. Họ hiểu rằng, mỗi con người sinh ra là một cá thể độc lập, có những tính cách không giống nhau, nhất là những người có tuổi, họ nhạy cảm và dễ tổn thương, vì thế, phải thường xuyên thăm hỏi và lắng nghe tâm tự của các cụ.

Chị Tuyết có chia sẻ: “Tại trung tâm dưỡng lão, mỗi người mỗi tính, chả ai giống ai, giống như mình đấy cha mẹ sinh con trời sinh tính. Bây giờ các cụ lại già rồi, nhiều cụ khó tính cũng có cụ dễ tính, mỗi cụ đều phải có cách chăm sóc riêng. Đối với các cụ dễ tính thì một ngày bọn chị xoa bóp 15 phút, còn với những cụ khó tính thì xoa bóp lâu hơn có thể lên đến 30 phút, trò chuyện với các cụ nhiều hơn”.

Cũng đã từng trải qua cảm giác sợ sệt khi lần đầu đối mặt với các cụ khó tính, anh Nguyễn Hải Linh (26 tuổi)- trưởng nhóm điều dưỡng bồi hồi nhớ lại: “Ban đầu có có cụ cũng khó tính, to tiếng thậm chí anh còn sợ các cụ đấy, nhưng qua thời gian chăm sóc, sinh hoạt ở đây như kiểu ông bà mình, tình cảm cũng dần tăng lên, anh san sẻ tình cảm với các cụ thì thấy các cụ đáng yêu, không hề khó tính như mình nghĩ”.

Bên cạnh làm công tác chăm sóc sức khỏe, các điều dưỡng viên tại trung tâm dưỡng lão Diên Hồng còn kiêm luôn đạo diễn, người tổ chức chương trình vui chơi vào các ngày lễ đặc biệt cho các cụ. Trong ánh mắt của các điều dưỡng viên, chúng tôi thấy ánh lên niềm vui, năng lượng của tuổi trẻ, sự yêu thương vô hạn với nghề nghiệp của mình.

Mai Hương – Thùy Dương ( Báo Vietnam.net )